Deel op Facebook

Maria Christine gravin von Harrach zu Rohrau (Een vrouw met ambitie)

Proostdes te Essen, kanunnikes te Thorn, kandidaat-coadjutrix van de stiften Elten en Vreden

Door Dr. Henk Brouwer en Tony Joosen, Thorn november 2012

Na het verschijnen van onze boeken: Passie, Paleis, Politiek – Over zeven freules Löwenstein-Wertheim-Rochefort, kanunnikessen te Thorn (2011) en De Thornse kanunnikessen van Nassau – Over vijf Thornse kanunnikessen en hun verwanten in de geschiedenis van hun tijd (2012), verdient een boek over Maria Christine von Harrach (1740-1791) een plaats in onze reeks De kanunnikessen van Thorn, omdat haar levensloop een duidelijk licht werpt op de nadagen der hoogadellijke stiften.

Het geslacht von Harrach, waartoe Maria Christina behoort, is zeer belangrijk in Oostenrijk en in de andere Habsburgse erflanden (b.v. gouverneur in de Nederlanden, onderkoning in Napels), is nauw verbonden met de aartshertogen en de keizers uit dat huis en treedt naar voren als een uitgesproken voorbeeld van bestuurselite. Maar, het behoort stellig niet tot de oude Duitse geslachten met stem en zitting in de Rijksdag, die als doorluchtig gelden, in Essen en Thorn altijd een voorwaarde geweest voor de toelating als kanunnikes. Immers, pas in 1627 wordt de familie von Harrach verheven in de erfelijke Rijksgravenstand.
Het is te Thorn en te Elten dat traditie en protectie met elkaar botsen. In Essen wordt de jonge gravin in 1758 kanunnikes en wil in 1774 ook coadjutrix worden. Hoewel Maria Christine 40.000 gulden besteedt aan geschenken voor het kapittel, haalt zij het niet tegen Maria Kunigunde van Saksen. In 1782 wordt Maria Christine proostdes van het stift Essen en bekleedt daarmee het hoogste en rijkste ambt van het kapittel met slechts de vorstin-abdis boven zich.
In Thorn ontvangt men in 1767 een brief van de keizer die de gravin von Harrach benoemt voor de prebende van Thorn. Vorstin-abdis en kapittel verzetten zich tegen deze benoeming, maar Maria Christine wordt aangenomen. In Elten mag de protectie dan weer niet baten; geen aanname, hier wint de traditie. De beroemde componist Joseph Haydn heeft in graaf Karl Anton von Harrach zijn eerste beschermheer en de vele relaties met families van aanzien, zoals Pruisen, Hohenzollern, en de vorst/generaal Wallenstein zullen de liefhebbers weten te waarderen.
Het zal u niet ontgaan zijn dat in het huis von Harrach t.o. de kerk te Thorn momenteel ‘de Pannekoekenbakker’ van Pierre Hendrikx is gevestigd.
Ons boek, 197 pag. (prijs € 24,95) is rijk geïllustreerd met ruim 140 afbeeldingen, waarvan 52 familiewapens en 7 kwartierstaten. Het is niet verkrijgbaar in de boekhandel maar te bestellen via een e-mail aan: ecjoosen@hetnet.nl.